"Mật ước" chung cư và chuyện "giấy không gói được lửa"
Chia sẻ về một bài báo phản ánh thực tế nguồn nước bị bẩn tại chính chung cư mình đang sống, chị T. H. (ở quận Hà Đông) nhận được một số chỉ trích từ những người cùng khu.
Chị T.H. kể lại, lúc đó cảm thấy khá bất ngờ trước phản ứng một số cư dân khi họ không muốn thông tin rộng rãi những bất cập trong nội khu. Thậm chí có người còn bình luận rõ việc lo giá nhà giảm khi chung cư "lên báo". Trong khi chị H. cho rằng, việc thông tin như vậy sẽ tạo áp lực cho các bên liên quan thực hiện một cách có trách nhiệm hơn nghĩa vụ của mình.
Cũng theo chị T.H., số lượng cư dân muốn "im hơi lặng tiếng" để không ảnh hưởng đến giá nhà như vậy rất ít. Đa số các cư dân đều muốn đấu tranh, đòi lại một môi trường sống tốt hơn thay vì lo sợ những chuyện như ảnh hưởng giá nhà.
"Nếu ai cũng ngại thế, thì không lẽ chúng ta cư im ỉm chấp nhận những điều kiện sống không đảm bảo sao" - chị này tâm sự.
Thực tế cho thấy, ở nhiều các chung cư, bên cạnh những cư dân luôn sẵn sàng đấu tranh, bóc trần những bất cập trong khu vực mình sống thì cũng không ít người chọn lựa cách im lặng vì… giá nhà.
Mới đây trên một diễn đàn về bất động sản, câu chuyện tại một chung cư thuộc hạng "sang chảnh" ở trung tâm Hà Nội với "mật ước" rất đặc biệt thu hút sự quan tâm của nhiều người.
Theo chia sẻ, để giữ "giá nhà", các cư dân nơi đây có một mật ước bất thành văn: Nếu không thích, bán nhà đi nơi khác, chứ không kiện cáo để báo chí hay bên ngoài biết được, như thế sẽ làm giảm giá nhà.
Qua tìm hiểu cho thấy, từ khi bàn giao, nhờ "mật ước" nên khu chung cư này dù đã bàn giao và đi vào sử dụng đã lâu nhưng không hề xuống giá, thậm chí còn tăng vù vù. Tuy nhiên "cái kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra", "giấy không gói được lửa", từ khoảng gần một năm nay, chất lượng sống tại khu chung cư này xuống cấp ở mức "thảm hại" và mâu thuẫn nội bộ âm ỉ bắt đầu bùng nổ.
"Mật ước" theo đó cũng không còn khi dư luận cũng tỏ tường những bất cập ở khu chung cư. Trên nhóm cư dân của khu này liên tục cập nhật những cuộc "khẩu chiến" với ban quản trị.
Nhiều phản ánh cho thấy, chất lượng sống tại khu chung cư đang xuống dốc không phanh, thang máy hỏng, vườn tược luộm thuộm - khác xa chung cư đáng sống nhất mà mọi người bên ngoài vẫn nghĩ.
Vô số các cuộc tranh chấp chung cư vẫn diễn ra
Giám đốc một sàn giao dịch bất động sản tại Hà Nội cho biết, bất động sản vốn những hàng hóa tương đối nhạy cảm, vì thế khi những tranh chấp này xảy ra ngay lập tức sẽ có nguy cơ tác động đến giá nhà, thậm chí dù bán rẻ hơn với thị trường cũng vẫn khiến người mua nhà nghi ngại.
Trong khi đó, theo các chuyên gia bất động sản, Nhà nước cần phải hoàn thiện các hành lang pháp lý liên quan đến việc mua - bán tại các dự án chung cư. Đồng thời, phải có chế tài mạnh đối với những chủ đầu tư không thực hiện đúng cam kết đối với khách hàng của mình.
"Cần phải đưa ra chế tài xử phạt bằng tiền với mức cao đối với những chủ đầu tư không thực hiện đúng cam kết với khách hàng của mình để dẫn tới tình trạng tập trung phản đối, gửi đơn thư khiếu kiện. Nhà nước cũng nên cân nhắc áp dụng các biện pháp khẩn cấp trong việc thực hiện các chế tài xử phạt" - một vị chuyên gia lên tiếng.
Thực tế cho thấy, không phải vì nỗi lo giảm giá nhà mà đại đa số các cư dân ở các chung cư có bất cập phải chấp nhận "im lặng" hay thỏa thuận những "mật ước" như chung cư nêu trên.
Năm 2018, Bộ Xây dựng đã có báo cáo gửi Chính phủ về tình trạng cư dân khiếu nại, phản đối chủ đầu tư tại các dự án bất động sản. Theo cơ quan này, báo cáo của 43 địa phương và số lượng đơn thư gửi về Bộ Xây dựng cho thấy có 215 dự án có khiếu nại, tranh chấp. Trong đó, có 108 dự án xảy ra tranh chấp giữa chủ đầu tư với cư dân hoặc giữa các chủ thể liên quan trong phạm vi dự án và còn 107 dự án có khiếu nại, tranh chấp không thuộc phạm vi báo cáo như về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng và những nội dung dân sự khác…
Riêng Hà Nội hiện có gần 900 chung cư thương mại đã đưa vào sử dụng. Trong đó, rất nhiều chung cư xảy ra tranh chấp. Có thời điểm, các vụ tranh chấp, nội chiến chung cư xảy ra liên tiếp như một làn sóng.
Theo thống kế, có 12 loại tranh chấp, khiếu nại trong công tác quản lý, vận hành nhà chung cư chủ yếu, đó là: Quyền sở hữu, quyền sử dụng chung, riêng; bàn giao phí bảo trì; công tác quản lý, vận hành chung cư; hoạt động ban quản trị chung cư; chủ đầu tư xây dựng không phép; xây dựng sai phép.
Chủ đầu tư tự ý chuyển đổi công năng một số hạng mục; ban quản trị tự ý chuyển đổi công năng một số hạng mục tại chung cư; ban quản trị chuyển đổi công năng phần diện tích sở hữu chung; chủ đầu tư chậm lập thủ tục cấp giấy Chứng nhận cho người mua căn hộ; nghiệm thu công trình đưa vào sử dụng; chủ đầu tư vi phạm các quy định về an toàn phòng cháy chữa cháy.
Chiếm tỷ lệ đáng kể trong các tranh chấp xuất phát từ việc các chủ đầu tư cố tình làm sai, không thực hiện minh bạch theo quy định của pháp luật.
Mới đây, hàng loạt các chung cư có tranh chấp về quỹ bảo trì tại Hà Nội cũng đã được xử lý tương đối ổn định khi Thanh tra Bộ Xây dựng vào cuộc.
Cụ thể, trong đợt thanh tra vừa qua, Thanh tra Bộ Xây dựng đã ban hành 18 kết luận thanh tra đối với 18 chủ đầu tư và 17 ban quản trị (đã được thành lập) tại 24 nhà chung cư/cụm nhà chung cư trong công tác quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung nhà chung cư. Sau thanh tra đã giải quyết dứt điểm khiếu nại gay gắt, góp phần đưa cuộc sống của hàng vạn người dân ổn định trở lại.
Kết luận thanh tra đã buộc 12/18 chủ đầu tư phải thực hiện gửi vào tài khoản kinh phí bảo trì theo quy định và quyết toán số liệu để chuyển sang cho ban quản trị nhà chung cư, tổng số kinh phí bảo trì là hơn 338,6 tỷ đồng.