Để chống lại bệnh COVID-19, thế giới đang chiến đấu chống lại dịch bệnh với nhiều cách đồng thời nhanh chóng phát triển các loại vắc xin mới để tìm kiếm miễn dịch cho cộng đồng. Vắc xin AZ (AstraZeneca) được tung ra ở nhiều nước trên thế giới cũng đã báo cáo các tác dụng phụ ở các quốc gia khác.
Các phản ứng phụ của vắc xin AZ sau khi tiêm là gì?
Vắc xin AZ là vắc xin Covid-19 do Đại học Oxford và AstraZeneca hợp tác phát triển, và đây cũng là lô vắc xin Covid-19 đầu tiên được sản xuất ở Đài Loan. Theo số liệu của Trung tâm Chỉ huy Phòng chống dịch Đài Loan, vắc xin AZ có thể có những tác dụng phụ sau:
1, Đau và sưng tại chỗ tiêm
2, Sưng tại chỗ tiêm
3, Đau cơ
4, Đau khớp
5, Mệt mỏi
6, Khó chịu về thể chất
7, Tăng nhiệt độ cơ thể
8, Sốt (≧ 38 ℃)
9, Ớn lạnh
10, Buồn nôn
Nên làm gì nếu tác dụng phụ của vắc xin AZ xảy ra?
Trong vòng 14 ngày sau khi tiêm chủng, nếu bạn bị sốt dai dẳng, khó thở, đau ngực, thở khò khè, đau bụng dai dẳng, sưng tấy hoặc lạnh chân tay, nhức đầu dữ dội dai dẳng hoặc đau nhiều hơn, chóng mặt, tim đập nhanh, mờ mắt hoặc chảy máu bất thường khi không tiêm, đối với các triệu chứng như đốm, ban xuất huyết… cần đi khám càng sớm càng tốt và thông báo cho bác sĩ biết mình đã được tiêm phòng để làm rõ nguyên nhân gây bệnh và chẩn đoán, điều trị kịp thời.
Tại sao vắc xin AZ gây ra hiện tượng cục máu đông/rối loạn đông máu?
Huyết khối có thể hình thành, chủ yếu do chức năng đông máu kém gây ra cục máu đông, từ mạch máu đi vào phổi hoặc các tĩnh mạch sâu của phổi, gây thuyên tắc phổi hoặc thuyên tắc tĩnh mạch sâu.
Các triệu chứng điển hình của thuyên tắc phổi là chóng mặt đột ngột, thở khò khè kéo dài, ho, đau ngực, sốt… trong khi thuyên tắc phổi cấp là loại tương đối nguy hiểm với tỷ lệ tử vong lên đến 15%.
Trong số gần 5 triệu người được tiêm vắc xin AZ ở châu Âu, có 30 trường hợp huyết khối tĩnh mạch sâu, thuyên tắc phổi và các phản ứng có hại của thuốc khác liên quan đến huyết khối đã xảy ra vào giữa tháng 3.
Tại Áo, một phụ nữ 49 tuổi đã chết vì phổi tắc mạch. Do đó, Đan Mạch đã thông báo ngừng cung cấp vắc xin AZ trong hai tuần vào giữa tháng 3.
Iceland, Na Uy, Thái Lan, Ireland và Ý cũng thực hiện theo. Tây Ban Nha tạm thời không tiêm chủng cho những người trên 55 tuổi.
Theo chuyên gia Luo Yijun, Phó trưởng nhóm ứng phó y tế của Trung tâm Chỉ huy Dịch tễ Đài Loan, cũng nhấn mạnh tại cuộc họp báo rằng tỷ lệ mắc bệnh huyết khối phổi ở Đài Loan chỉ là 1,59 trên 10.000 người, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 1 đến 2 trên 1.000 ở người da trắng, tức là ở Châu Âu và Hoa Kỳ.
Tỷ lệ mắc bệnh huyết khối ở người da trắng cao gấp 5-10 lần so với chủng tộc da vàng ở Trung Quốc. Hơn nữa, chuyên gia Luo Yijun cũng chỉ ra rằng nhiễm virus là một trong những nguyên nhân gây ra huyết khối, và việc tiêm phòng sẽ làm giảm sự xuất hiện của huyết khối.
Vắc xin AZ có tác dụng bảo vệ như thế nào?
Theo số liệu của Trung tâm Chỉ huy Phòng chống dịch Đài Loan, vắc xin AZ có hiệu quả bảo vệ 71% sau 22 ngày kể từ khi tiêm liều đầu tiên. Khoảng cách giữa liều đầu tiên và liều thứ hai là 12 tuần, sau liều thứ hai, khả năng bảo vệ có thể đạt 81%.
Những lưu ý trước và sau khi tiêm chủng vắc xin AZ là gì?
Trước khi tiêm phòng, bạn nên thảo luận với bác sĩ và đánh giá các nguy cơ liên quan trước khi tiêm phòng, việc uống thuốc tránh thai và điều trị bằng nội tiết tố là những yếu tố nguy cơ gây đông máu, vì vậy nếu muốn tiêm phòng hai đối tượng này thì nên dừng thuốc vì ít nhất 28 ngày.
Ngoài ra, mặc dù tỷ lệ phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau khi tiêm phòng là cực kỳ thấp, nhưng để đảm bảo điều trị ngay lập tức, bạn nên nghỉ ngơi ngắn tại hoặc gần đơn vị tiêm chủng sau khi tiêm chủng và quan sát ít nhất 30 phút chờ cho đến khi tình trạng bệnh thuyên giảm, ổn định và không có cảm giác khó chịu trước khi ra về.
Vắc xin AZ được khuyến cáo nhắm tới đối tượng nào, đối tượng nào nên hoãn tiêm?
Nếu bạn bị bệnh nghiêm trọng cấp tính kèm theo sốt hoặc nhiễm trùng cấp tính, bạn nên hoãn việc tiêm phòng.
Những người đang dùng thuốc tránh thai và điều trị bằng nội tiết tố nên tiêm vắc xin AZ sau khi ngừng thuốc ít nhất 28 ngày.
Đối với các nhóm cần đánh giá cẩn thận lợi ích và rủi ro của vắc xin trong phòng chống dịch Covid-190 bao gồm:
Phụ nữ đang mang thai hoặc có khả năng mang thai.
Phụ nữ đang cho con bú.
Những người bị giảm tiểu cầu hoặc bất kỳ chức năng đông máu bất thường nào, chẳng hạn như bệnh máu khó đông.
Những người bị suy giảm miễn dịch, bao gồm cả những người đang điều trị bằng thuốc ức chế miễn dịch.
Nhóm người nào không thích hợp để tiêm vắc xin AZ?
Thanh thiếu niên dưới 18 tuổi.
Những người đã có phản ứng dị ứng nghiêm trọng cấp tính sau khi tiêm liều đầu tiên của vắc xin AZ.
Những người bị dị ứng với các thành phần có trong vắc xin (chủ yếu là tá dược).