Cụ thể theo những chia sẻ của PGS.TS Dương Hoa Xô - Giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM trên Vietnamnet, lan đột biến hiểu đơn giản là trong quần thể một loài lan nào đó, một số cây có màu sắc hoa hoặc lá khác thường so với quần thể đó thì là đột biến. Song nó có thể đột biến do môi trường, đột biến do sai khác về gen trong di truyền.
“Hiện nay chúng ta có thể xử lý lan đột biến bằng cách dùng hóa chất hoặc chiếu xạ gây đột biến. Thậm chí, có thể dùng phương pháp chuyển gen để tạo một loại cây trồng mới hoặc loại lan mới có màu sắc khác. Trong khoa học chúng ta đều làm chủ được những điều này”, ông khẳng định.
Do đó, ông Xô nhận xét, lan đột biến phi điệp quý là vì các nhà vườn họ phát hiện ra. Người chơi nào sành sỏi thấy giống lan 5 cánh trắng Phú Thọ hoặc giống nào đó khác với quần thể vẫn trồng thường xuyên thì đó là cái tốt, không ai ý kiến gì cả.
Tuy nhiên, theo ông Xô, lan đột biến đắt đỏ tới chục tỷ hoặc vài chục tỷ đồng như các thương vụ mua bán diễn ra thời gian gần đây thì chắc chắn là không có. Một số người đang lợi dụng lan đột biến để thổi phồng giá và tăng giá ảo.
Đồng quan điểm, GS.TS Lê Huy Hàm, nguyên Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam), cho rằng, lan đột biến không phải cái gì quá quý hiếm mà chỉ có yếu tố lạ. Ông Hàm quan điểm, lan đột biến chỉ thực sự mang lại giá trị kinh tế khi nhân giống hàng loạt sản xuất công nghiệp để có doanh số lớn như lan hồ điệp, từng bước hình thành nền công nghiệp hoa lan.
“Chúng ta hoàn toàn có thể nhân cấy các giống lan bằng công nghệ In Vitro. Các nước có nền công nghiệp hoa lan phát triển như Thái Lan, Trung Quốc đều áp dụng công nghệ này. Các phòng nuôi cấy mô của Việt Nam nếu có đơn đặt hàng họ cũng hoàn toàn có thể làm được”, ông Hàm khẳng định.
Hiện nay một giống lan tương tự như vậy vẫn được nhân giống hàng loạt với bán với giá chỉ 3.000-5.000 đồng/cây. Như lan hồ điệp cũng được nhân giống như vậy để bán với giá rẻ cho các nhà vườn trồng hoa.
Thế nên, ông Xô cho biết, lan đột biến phi điệp cũng có thể nhân giống nuôi cấy mô hàng loạt. Theo đó, 1 kie lan đột biến nếu dùng phương pháp này nhân giống sẽ cho ra hàng ngàn, thậm chí là cả 100 ngàn cây lan giống chỉ trong một thời gian ngắn.
Từ đó có thể thấy rằng, nếu tổ chức hay cá nhân nào muốn phát triển sản xuất lan đột biến thành hàng hóa với số lượng lớn, chất lượng đồng đều, giá thành hạ, thì chỉ cần đơn giản là áp dụng công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào và công nghệ sản xuất hoa lan trong nhà lưới đơn giản là có thể thành công. Những giá trị độc lạ cũng quý hiếm mà chủ vườn "thần thánh hóa" để bán với giá bạc tỷ như hiện nay sẽ không còn nếu giống cây đó được bán rộng rãi trên thị trường.