Theo nghi nhận của Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC) thuộc Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), từ đầu năm 2022 đến nay, có 2.624 người báo cáo lừa đảo qua canhbao.ncsc.gov.vn. Trong đó, số người phản ánh về các ứng dụng (app) liên quan tới hoạt động tín dụng "đen" chiếm 30% số lượng cảnh báo về lừa đảo trực tuyến được gửi về.
Các chuyên gia NCSC phân tích, các app tín dụng đen đa phần đều được quảng cáo là lãi suất thấp, giải ngân nhanh, thậm chí có nơi còn cho vay ưu đãi 0% hoặc thủ tục vay không cần tài sản thế chấp, nhưng lãi suất lại rất cao...
Trước khi cho vay, các đối tượng thường thẩm duyệt hồ sơ khách hàng bằng cách yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ, năm sinh, nơi làm việc kèm theo số điện thoại…
Để thuận tiện cho việc đòi nợ, các ứng dụng yêu cầu người vay nợ cho phép truy cập vào danh bạ điện thoại, tài khoản mạng xã hội, chụp ảnh nhận diện, ảnh Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân. Khi người nợ chậm trả lãi, các đối tượng quay sang đòi nợ những người trong danh bạ; gửi tin nhắn đe dọa, xúc phạm, bôi nhọ đến những người này hoặc đăng trên các tài khoản mạng xã hội để gây áp lực.
Khi đến hạn thanh toán mà người dân không trả sẽ gặp phải rất nhiều vấn đề rắc rối. Có những đối tượng sẽ truy cập vào điện thoại và liên hệ, quấy rối, thậm chí đe doạ, xúc phạm với những người có trong danh bạ (dù không liên quan đến khoản vay) hoặc dùng mạng xã hội đăng tải hình ảnh người khác với mục đích bôi nhọ… gây áp lực ép người vay phải trả tiền.
Chia sẻ thêm về những hành vi lừa đảo của các app cho vay không chính thống nói trên, đại diện Công ty tài chính FE CREDIT cho biết, trong thời gian qua, xuất hiện rất app cho vay với những lời mời hấp dẫn như giải ngân tức thì, giải nhân trong 1 phút không cần thẩm định…. Tuy nhiên, thực tế đây là những app tín dụng đen, cho vay nặng lãi với mức lãi suất, phí cắt cổ có thể đến hơn 2.000 -4.000%/năm. Không những vậy, khi người vay không trả được thì sẽ bị đe dọa, khủng bố và trấn áp tinh thần kiểu xã hội đen.
“Nghiêm trọng hơn khi các app này còn giả mạo từ hình ảnh, logo, địa chỉ, giấy đăng ký kinh doanh đến mẫu hợp đồng tín dụng và các thông tin của những công ty, tổ chức tín dụng hợp pháp (được cơ quan chức năng cấp phép hoạt động) để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh xã hội, uy tín đến các các tổ chức tín dụng hợp pháp và gây nhiễu loạn thị trường tài chính. Bởi những app cho vay nói trên là hình thức lừa đảo cao cấp có sử dụng công nghệ cao để lừa đảo, chiếm đoạt tiền khi người dân có nhu cầu vay vốn và đi ngược lại mục đích kinh doanh của các tổ chức tín dụng hợp pháp. Hơn nữa các đối tượng lừa đảo còn mạo danh công ty tài chính nhằm bêu rếu, làm ảnh hưởng đến hình ảnh, thương hiệu của các tổ chức”, đại diện FE CREDIT giải thích.
Bạn cần phân biệt được vay app tín dụng đen và app cho vay chính thống
Để người dân không sa vào bẫy tín dụng đen online hay trở thành nạn nhân của lừa đảo trực tuyến, NCSC khuyến cáo khi sử dụng mạng xã hội hoặc nhận được các tin nhắn kèm đường link cài app có nội dung như: "Không cần thế chấp, không cần chứng minh thu nhập", "Vay siêu tốc, nhận tiền ngay, lãi suất thấp "... thì có thể đây là một hình thức của tín dụng "đen" online.
Trong trường hợp muốn sử dụng loại hình vay tiền online, người dân cần tìm hiểu kỹ và phân biệt cho vay app tín dụng đen và app cho vay chính thống. Người vay nên lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ, ứng dụng cho vay uy tín, thể hiện đầy đủ các thông tin như: Tên công ty, mã số doanh nghiệp, địa chỉ, các chính sách cụ thể về lãi suất vay (trả nợ trước hạn, chậm trả...), mẫu hợp đồng, trách nhiệm của các chủ thể tham gia giao dịch.... Đặc biệt, không để bên cho vay truy cập tài khoản và danh bạ điện thoại cá nhân.